[The risk of Ovarian  Malignancy Algorithm] 

اندکس ROMA  از حاصل ترکیب پارامتر CA 125 ، HE4[Human Epididymal Protein4] و وضعیت منوپوز بیمار ، تعیین کننده ِ میزان ریسک بدخیمی تخمدان در زنان با توده آدنکس تخمدان می باشد. به عبارت دیگر کاربرد ROMA در فیلد ارزیابی پیش از جراحی [Preoperative assessment] دربیماران با توده آدنکس می باشد.در یک  پژوهش حساسیت ، اختصاصیت ، ارزش پیشگویانه مثبت [PPV] و ارزش پیشگویانه منفی [NPV] در اندکس ROMA در زنان پره و پست منوپوز به ترتیب ٬۹۱٬۸۷ ، ۹۶٬۹۷ ، ۹۷٬۱۴ و ۹۱٬۴۵ درصد  گزارش شده است(3).

📩اندکس ROMA هیچگاه به عنوان یک روش اسکرینینگ و یا متد سنجش دیاگنوستیکِ مستقل برای کانسر تخمدان به کار نمی رود.زنان با سمپتوم های کنسر اپیتلیال تخمدان، توده های آدنکس خوش خیم و اندومتریوز غالباً به ژینکولوژیست ها ، جراحان عمومی یا پزشکان معرفی می شوند.تمامی گایدلاین های تریاژ منتشر شده از ACOG وSGO توصیه می کنند زنان با توده لگنی [ Pelvic mass] با ریسک بالا برای ارزیابی ریسک کنسر تخمدان به انکوژینکولوژیست ها ارجاع شوند.

📩اندکس ROMA برای زنان با کرایتریای زیر اندیکاسیون دارد:

1️⃣زنان بالای ۱۸ سال 

2️⃣زنانی که هنوز به انکولوژیست  ریفر نشده اند.

3️⃣زنان با یک توده آدنکس که کاندید جراحی هستند.

📩تفسیر اندکس ROMA باید همراه با وضعیت کلینیکال - رادیولوژیکال بیمار صورت گیرد و طراحی این اندکس برای اتخاذ تصمیم به جراحی صورت نگرفته است .یک نتیجه با ریسک پایین ROMA حتی چنانچه در ارزیابی ریسک کنسر اولیه بیمار مثبت بوده باشد ، نباید به انکولوژیست ریفر شود.اندکس ROMA با وجود ویژگی بالا و حساسیت نسبتاً پایین در زنان پره منوپوز به خوبی در افتراق بین تومورهای خوش خیم تخمدان یا اندومتریوز از کنسر تخمدان مورد استفاده قرار گرفته و ارزشمند است.

📩کاربرد  ROMA score برای گروه های زیر  فاقد صحت کافیست و اندیکاسیون ندارد:

1️⃣زنانی که هیستوری درمان هر نوع بدخیمی را داشته اند.

2️⃣زنانی که اخیراً تحت درمان کموتراپی قرار گرفته اند.

3️⃣زنان زیر ۱۸ سال.

📩برای محاسبه ROMA score  می توان از محاسبه گر های اتوماتیک و Online استفاده نمود.هنگام کاربا این محاسبه گر ها باید به واحد اندازه گیری آنالیت ها [ CA125& HE4]  و وضعیت  منوپوز  بیمار دقت شود.

📩مارکر های سرمی به کار رفته در ROMA score اختصاصی یک بدخیمی نیستند و می توانند با متد تغییر کنند و مقادیر به دست آمده با متدهای مختلف به جای یکدیگر قابل استفاده نیستندو باید به واحدهای هر متد دقت نمود.اگرچه سطح CA 125 در ضایعات خوش خیم تخمدان نسبت به افراد سالم بالاترست ولی HE4 تغییر معناداری را نسبت به افراد سالم نشان نمی دهد.

📩در تیترهای بسیار بالای آنتی بادی های هتروفیل ، HAMA،استرپتاویدین یا روتنیوم ممکن است تداخل در سنجش مارکرهای سرمی اتفاق بیافتد از همین رو آزمایشگاه باید نتایج را با کلینیک بیمار مطابقت دهد.

✴️در خانمی که گزارش وی به پیوست می باشد چون سابقه کموتراپی وجود دارد اندکس ROMA  فاقد ارزش دیاگنوستیک بوده لذا اندیکاسیون ندارد و این موضوع بهتر است به صورت یک یادداشت برای مدیریت بهینه بیمار به اطلاع پزشک معالج رسانده شود؛

Note: The patient has previously  undergone chemotherapy for  malignancy.ROMA index has not validated for her.

✴️در این پست تألیفی یک نکته پراکتیکال و بسیار مهم برای همکاران آزمایشگاهی در سراسر کشور نیز جلب توجه می کند و آن لزوم اخذ سابقه یا هیستوری از بیمار هنگام مراجعه و پذیرش در آزمایشگاه می باشد .

:Reference

www.mayoclinic.org(1)

(2)Oman Med J.2016 Sep;31(5):336-44.

(3)Biomed Rep. 2016 Jul;5(1):41-44.

📚نگارش و ترجمه:

دکتر علیرضا لطفی کیان

دکترای علوم آزمایشگاهی بالینی

از دانشگاه علوم پزشکی ایران